موزه چای لاهیجان

در این مقاله از مجله گردشگری کایت قصد داریم تا شما را با موزه چای لاهیجان، یکی از جاذبه‌های دیدنی و تاریخی شهر لاهیجان آشنا کنیم. در ادامه با هر آنچه که لازم است درباره موزه چای لاهیجان بدانید، برایتان روبرو می‌شوید. 

تورهای پیشنهادی:

تورهای یک روزه

تورهای طبیعت گردی

تور خالد نبی

معرفی موزه چای لاهیجان

موزه چای لاهیجان، یکی از جاذبه‌های تفریحی و تماشایی شهر لاهیجان واقع در استان گیلان محسوب می‌شود. موزه چای لاهیجان، روزانه میزبان و پذیرای تعداد زیادی از گردشگران محلی و غیرمحلی از سراسر نقاط ایران است که برای بازدید از این موزه به این بخش از شهر لاهیجان سفر می‌کنند. نمای خارجی بنای موزه کاملاً با سنگ تیشه‌ای خاکستری پوشیده شده و کف سالن اصلی و محوطه مقبره به وسیله سنگ مرمر فرش شده است. به طور کلی می‌توان این طور بیان کرد که موزه چای لاهیجان میزبان حدوداً 532 قلم شیء تاریخی و ارزشمند ثبت‌شده در سازمان میراث فرهنگی ایران است و مجموعه‌ای نفیس از ابزارآلات و ادوات ضروری برای تهیه چای را در خود جای داده است. 

معرفی تاریخچه کاشت چای

شهر لاهیجان را می‌توان یکی از پرقدمت‌ترین و زیباترین‌های استان‌ گیلان در نظر گرفت. جالب است بدانید که این شهر، به شهر چای معروف است. قدمت چای‌کاری در ایران عزیزمان به همت حاج محمدمیزا کاشف‌السلطنه چای‌کار، حدوداً 80 سال پیش در همین شهر لاهیجان آغاز شد. پس از این شهر بمرور، کاشت این گیاه ارزشمند و دوست‌داشتنی به سایر شهرهای ایران و مناطق سواحل بخش جنوب دریای خزر توسعه پیدا کرد. 

اگر دقیق‌تر بخواهیم نگاهی به این ماجرا داشته باشیم باید گفت که ایرانیان پیش از کاشف‌السلطنه، صرفاً نام چای را به عنوان یکی از مواد دارویی شناخته بودند و تا حوالی قرن‌های 11 و 12 ام، آن را در کتب پزشکی و داروشناسی فهرست‌‌نویسی کرده بودند. 

شاید برایتان جالب باشد بدانید که پیش از مصرف چای، در ایران قهوه برای نوشیدن عادی و روزانه سرو می‌شد، اما با ورود این رقیب ارزان، سرسخت و دوست‌داشتنی‌تر نسبت به قهوه، نام قهو‌ه‌خانه که پیشتر محل سرو آن بود، کماکان بر آن مانده است. 

اقدامات شایان‌ تقدیر کاشف‌السلطنه

کاشف‌السلطنه به تشویق مظفرالدین‌شاه، پیرو اقدامات نافرجام حاج محمد حسین اصفهانی در راستای کشت و مصرف چای در سراسر ایران بین اقشار عمومی جامعه، به رواج نوشیدن چای و کاشت آن فعالیت‌های ارزشمند خود را آغاز کرد. 

کاشف‌السلطنه پیش از شروع، موقعیت مکانی و سطح حاصل‌خیزی زمین‌های واقع در استان گیلان را بررسی کرد. سپس، دو شهر زیبا و دیدنی لاهیجان و تنکابن را برای کشت چای مناسب در نظر گرفت. در همین راستا بود که ابتدای امر، بذرها و نهال‌های چای به این شهرها انتقال پیدا کرد و نزدیک به صد سال پیش، نخستین باغ‌های چای ایران سبز شدند. 

امروزه، کشت این یار همیشگی، از تنکابن تا رضوان‌شهر تالش توسعه پیدا کرده است. چندین سال پس از اقدامات اولیه کاشف‌السلطنه، اولین کارخانه‌ چای ایران تاسیس شد و کتابی را نیز بمنظور ارائه دستورالعمل‌های نحوه زراعت چای چاپ کرد. وی در این کتاب از سیرتاپیاز مراحل کشت و تولید چای، شکل و شیوه چیدن برگ‌های چای، انتخاب چای مناسب و درجه‌بندی آن براساس ویژگی‌هایی مشخص، مالیدن، خشک نمودن و چشیدن چای را به کسانی که قصد کار بر مزارع چای داشتند را به قلم تحریر درآورد. 

تاسیس موزه چای لاهیجان

پس از درگذشت کاشف‌السلطنه در بازگشت از کشورهای چین و ژاپن، پس از کسب تجربیات تازه، در جاده بوشهر، براثر یک حادثه کشته شد. به پاس اقدامات و فعالیت‌های این کاراکتر برجسته، به او لقب پدر چای ایران را دادند. بمنظور قدرشناسی از او، جنازه‌اش به شهر لاهیجان منتقل شد. وی پیشتر در این شهر، زمینی را خریداری کرده بود و در وصیت‌نامه‌اش آمده بود که می‌خواهد در مزارع چای، همان‌جایی که عاشقانه‌ دوستش داشت، دفن شود. 

مقبره کاشف‌السلطنه امروزه به یکی از جاذبه‌های تماشایی شهر لاهیجان، در نزدیکی موزه چای لاهیجان بدل شده است. موزه چای لاهیجان در سال 1375 به مدد سازمان میراث فرهنگی با شماره 1769 ثبت شد و به یک موزه دیدنی بدل شد. ساختمان موزه چای لاهیجان با اسکلت و چهارچوبی از مواد تشکیل‌دهنده‌ای همچون، بتون و سنگ‌ تیشه، در مساحتی به اندازه 512 مترمربع و در دو طبقه در نقطه پایانی خیابان کاشف شرقی شهر لاهیجان جای دارد. 

آرامگاه کاشف‌السلطنه در نزدیکی موزه

بنا به وصیت کاشف‌السلطنه، آرامگاهش در لابلای بوته‌زارهای چای، بدون سقف بالای‌ سر، با سنگ مرمری سیاه‌رنگ با ابعاد 78 در 172 سانتی‌متر، واقع شده است. این آرامگاه توسط گروه پیمانکاران ابتهاج مراحل تکمیلش انجام شد. عده‌ای باور دارند چون معمار به‌نام آرامگاه‌ساز آن دوران، هوشنگ سیحون در این گروه حضور داشت، کار طراحی‌اش نیز بر عهده خود این شخص بوده باشد. 

نکته جالب‌توجهی در این میان وجود دارد که اشاره به آن خالی از لطف نیست. آرامگاه رضا پهلوی در سال 1329 کامل شده و آرامگاه کاشف‌السلطنه در سال 1335. زمانی‌که به تصاویر و پلان ساخت این دو عمارت نگاه کنید، شباهت‌های بسیار زیادی را متوجه خواهید شد: چهارگوشه‌ ساخته‌شدن بنا، تعداد ستون‌های 6 عددی، گنبدهای نصب‌شده بر فراز هر دو آرامگاه، درب ورودی شرقی و... . 

زمان بازدید از موزه چای لاهیجان همه‌روزه غیر از دوشنبه‌ها از ساعت 8 صبح تا 18 بعدازظهر بوده و بازدید برای عموم آزاد است.