سوغات اردبیل | از اردبیل چی بخریم؟

لیست مطالب این صفحه

• عسل سبلان
• باقلوای اردبیل
• حلوای اردبیل
• شکلات رسته
• لبنیات اردبیل
• قرابیه‌ی اردبیل
• بالاتماز (قطاب خلخال)
• قند چورکی (نان برنجی خلخلال)
• فطیر اردبیل
• تخمه‌ی آفتابگردان اردبیل
  
• لباس محلی اردبیل
• پلاس اردبیل
• جاجیم اردبیل
• گلیم اردبیل
• اجاق قراقی اردبیل
• نمکدان بافی
• قلم زنی روی مس
• نقاشی روی چرم
• سازهای سنتی
• شیشه‌های تراش خورده

سوغات اردبیل

سوغات اردبیل به 2 دسته تقسیم می‌شود که در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم:

1. سوغات خوراکی

• عسل سبلان

بدون تردید اولین، بهترین و مهم‌ترین سوغات اردبیل عسل آن است، عسلی که درهیچ جای دیگر پیدا نمی‌شود. در دامنه‌های ارتفاعات سبلان از میان کندوهای کوچک و بزرگ و رنگارنگ، عسلی تولید می‌شود که علاوه بر طعم عالی دارای خواص درمانی بسیار زیادی هم می‌باشد. عسل سبلان به عنوان یکی از 10 محصول راهبردی ایران به ثبت جهانی رسیده و و در سال 1398 در فهرست آثار ناملموس کشورمان ایران وارد شده است.

• باقلوای اردبیل

از دیگر سوغات اردبیل باقلوای این منطقه است که بسیار خوش طعم و لذیذ می‌باشد. باقلوا از شیرینی‌هایی است که در شهرهای زیادی از ایران تهیه می‌شود اما باقلوای اردبیل به سبب استفاده از عسل مرغوب سبلان طعمی باور نکردنی دارد. برای تهیه‌ی باقلوای اردبیل از موادی همچون تخم مرغ، ماست، بیکینگ پودر، روغن مایع، عسل یا شکر، گردو، پودر پسته، نشاسته، کره، آب لیمو ترش و شیر استفاده می‌شود.

• حلوای اردبیل

حلوا خوراکی محلی بیشتر شهرهای ایران است، اردبیل نیز چندین نوع حلوا دارد که از میان آن‌ها می‌توان حلوای زنجبیل، قره حلوا (حلوای سیاه) وآغ حلوا (حلوای سفید) را نام برد. ماده‌ی اصلی حلوای سفید آرد برنج و دلیل رنگ ‌سیاه حلوای سیاه، استفاده از شیره‌ی انگور در آن است. حلواهای اردبیل از خوراکی‌های خوشمزه و سوغات مهم این منطقه به شمار می‌روند که از آن‌ها در مراسم‌های مختلف مثل عروسی، عزا و اعیاد مذهبی استفاده می‌شود.

• شکلات رسته

یکی از قدیمی‌ترین، خوش طعم‌ترین و بهترین سوغات اردبیل شکلات رسته‌ی این منطقه است که قدمتی در حدود 100 سال دارد. این شکلات در گذشته به وسیله‌ی قنادان بسیاری تولید می‌شده که برادران مینایی و عرب سرامد آن‌ها بودند، اما امروز تولید کنندگان شکلات رسته انگشت شمارند. در این شکلات سنتی و خوشمزه از شیر، گلوکز، شکر، خامه‌ی مخصوص سرشیر، کره‌ی طبیعی، کاکائو، مغز گردو و پسته استفاده می‌شود و عطر و طعم آن در حدی است که می‌تواند یکی از اقلام صادراتی کشورمان باشد.

• لبنیات اردبیل

لبنیات سنتی اردبیل از بهترین سوغات این شهر است، در اردبیل محصولات لبنی از جمله پنیر، ماست، سرشیر، کره و... به صورت سنتی تهیه می‌شود. این محصولات چربی زیادی دارند و علاوه بر طعم عالی، بسیار مقوی بوده و خاصیت فراوانی دارند.

• قرابیه‌ی اردبیل

قرابیه نوعی شیرینی سنتی اردبیل است که در شهرهای دیگر ایران نیز به شیوه‌های گوناگون ولی با همین نام پخته می‌شود. این شیرینی در اردبیل در مجالس مورد استفاده قرار گرفته و قیمت بالایی دارد. در تهیه‌ی قرابیه از سفیده‌ی تخم مرغ، شکر، بادام و پسته استفاده می‌شود و دارای طعم بسیار لذیذی است. این شیرینی انواع مختلفی دارد، برای مثال قرابیه‎ی پسته‌ای با پسته، قرابیه‌ی گردویی با بادام و قرابیه‌ی نارگیلی با نارگیل تزئین می‌شود.

• بالاتماز (قطاب خلخال)

معمولا نام قطاب که می‌آید همه به یاد شهر یزد می‌افتند، اما اردبیل نیز قطابی مخصوص به خود دارد که غالبا در خلخال تهیه می‌شود. این شیرینی خوشمزه از آرد، ماست، مغز گردو، عسل، میخک و پودر دارچین تشکیل شده و طرفداران بسیاری دارد. گردشگرانی که به اردبیل سفر می‌کنند حتما بالاتماز را به عنوان سوغات این شهر با خود می‌برند.

• قند چورکی (نان برنجی خلخلال)

قند چورکی یا نان برنجی خلخال، از دیگر سوغات اردبیل، با نام خلخال گره خورده و در بسیاری از کشورهای دنیا معروف است. این نان برنجی در گذشته به وسیله‌ی زنان خلخالی که دور هم جمع می‌شدند پخته می‌شد اما امروزه افراد کمی به پخت نان برنجی در خانه اقدام می‌کنند. معمولا قند چورکی را در روزهای آخر ماه رمضان می‌پختند تا بتوانند در روز عید فطر با آن از میهمانان خود پذیرایی نمایند، اما امروزه می‌توان در همه‌ی روزهای سال نان برنجی را در قنادی‌های اردبیل یافت. این شیرینی خوشمزه از آرد برنج، روغن، تخم مرغ، پودر قند، وانیل، هل و زنجبیل تشکیل شده و چون در پخت آن از پودر قند استفاده می‌شود به قند چورکی معروف شده است.

• فطیر اردبیل

فطیر یکی از نان‌های محلی اردبیل است که طعمی خاطره انگیز و دوست داشتنی دارد. این نان در همه‌ی ایران به اشکال گوناگون و با مواد اولیه‌ی مختلف تهیه می‌شود. برای پخت فطیر اردبیل از آرد، خمیر ترش، شکر، پودر دارچین و گردو استفاده می‌شود و این محصول از سوغات مورد علاقه‌ی گردشگرانی است که به اردبیل سفر می‌کنند.

• تخمه‌ی آفتابگردان اردبیل

تولید تخمه‌ی آفتابگردان در شهرهای شمال غربی ایران از جمله اردبیل رونق فراوانی دارد و یکی از سوغات محبوب این منطقه شناخته می‌شود. این محصول خوشمزه علاوه بر طعم بسیار عالی دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی بسیاری است که از میان آن‌ها می‌توان به منیزیم، پتاسیم، آهن و ویتامین‌های B و E اشاره کرد.

2. صنایع دستی

• لباس محلی اردبیل

لباس محلی اردبیل از 9 قسمت تشکیل شده است، این اجزا شامل پیراهنی با نام کوینگ، شلیته یا تنبانی به نام تومان، روسری‌ای به نام یایلیق، چارقدی که روی این روسری به سر می‌کنند به نام آلین یایلیق، عرق چینی به نام آرخچن، جلیقه‌ای به نام جلقا، کفش باشماق و جووراب هستند. لباس زنان اردبیلی بسیار زیبا و رنگارنگ است و با اینهمه رنگ و چین‌های دامنش حس خوب زندگی را به انسان منتقل می‌کند. این لباس یکی از سوغات اردبیل است که در بین گردشگران طرفداران بسیاری دارد.

• پلاس اردبیل

یکی از صنایع دستی قدیمی اردبیل، پلاس است که بیشتر توسط عشایر این منطقه بافته می‌شود. پلاس از لحاظ نوع بافت و اندازه به گلیم شباهت زیادی دارد. برای بافت پلاس از پشم و نخ پنبه‌ای استفاده شده و با آن وسایلی همچون کیف، سجاده، خورجین و زیرانداز تهیه می‌کنند. پلاس یکی از سوغات محبوب اردبیل است که می‌توان آن را در بازارهای سنتی این شهر پیدا کرد.

• جاجیم اردبیل

جاجیم از دیگر صنایع دستی اردبیل است که به دست مردمان هنرمند این منطقه بافته می‌شود. اندازه‌ی جاجیم‌ها بین ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی متر مربع است و هم نقوش ساده دارد هم نقوش گل دار. برای تولید کیف، مبل، پشتی، رویه‌ی کرسی، پادری، روتختی و سجاده از جاجیم استفاده می‌شود. این محصول یکی از سوغات پرطرفدار اردبیل است و در بازارهای سنتی این شهر به فروش می‌رسد.

• گلیم اردبیل

گلیم از دیگر سوغات اردبیل است که به وسیله‌ی مردمان هنرمند مغان، نمین و روستاهای اطراف این شهرستان‌ها بافته شده و نقوشی مانند نقش سماور سینی،‌ خرچنگ، گردونه مهر و اژدها روی آن کار می‌شود. این هنر قدمت بسیار زیادی دارد و نمونه‌های اولیه‌ی آن مربوط به دوران اشکانیان است. جاجیم در ۳ نوع ورنی،‌ برجسته و ساده باف بافته می‌شود، تار آن از جنس نخ پنبه‌ای تاب دار و پود آن از ابریشم و پشم‌های الوان است.

• اجاق قراقی اردبیل

اجاق قراقی به معنی پارچه‌ای ضخیم برای حفاظت از فرش در مقابل شعله‌های اجاق یا آتش است. این پارچه دست باف بوده و به وسیله‌ی عشایر دشت مغان بافته می‌شود. در بافت اجاق قراقی از نقوش هندسی استفاده شده و شیوه‌ی بافت آن شباهت بسیاری به جاجیم دارد.

• نمکدان بافی

نمکدان یعنی کیسه‌ای بافتنی که از آن برای نگهداری و جابجا کردن سنگ نمک‌هایی که ساییده شده‌اند استفاده می‌شود. در بافت نمکدان از پشم استفاده می‌شود اما پارچه‌ای از جنس مدقال به عنوان آستر به آن می‌دوزند که نمک‌ها با پشم برخوردی نداشته باشند. نمکدان استوانه‌ای است که به وسیله‌ی عشایر اردبیل و شبیه گلیم و جاجیم بافته می‌شود.

• قلم زنی روی مس

از گذشته‌های بسیار دور مسگری و ساخت ظروف مسی در اردبیل انجام می‌شده است. شغل مردمان بسیاری در اردبیل مسگری بوده و هست و در این منطقه می‌توان ظروف مسی را با کیفیت بالا و قیمت مناسب خریداری کرد. وقتی روی مس‌ها قلم زنی انجام شود، ارزش آن‌ها بسیار بالاتر رفته و می‌توان از آن‌ها به عنوان سوغاتی ارزشمند استفاده کرد.

• نقاشی روی چرم

از صنایع دستی اردبیل که جزء سوغات محبوب این منطقه محسوب می‌شود، چرم‌های نقاشی شده است. معمولا از چرم‌های گوسفندی که دباغی شده و کرم رنگ هستند برای نقاشی کردن استفاده می‌شود، این وسایل چرمی امروزه طرفداران بسیاری پیدا کرده و می‌توان در اردبیل به راحتی آن‌ها را به دست آورد.

• سازهای سنتی

مردمان آذری زبان کشورمان علاقه‌ی زیادی به موسیقی سنتی و آواز دارند، به همین دلیل از دیرباز ساختن ساز از حرفه‌های اصلی مردم این منطقه بوده است. در اردبیل سازهایی همچون سنتور، تنبک، کمانچه و سه تار از چوب شمشاد، توت، فوفل و گردو ساخته می‌شود و بسیاری از گردشگران آن‎‌ها را به عنوان سوغات خریداری می‌نمایند.

• شیشه‌های تراش خورده

یکی دیگر از هنرهای دستی و بسیار زیبای اردبیل تراشیدن ظروف شیشه‌ای است. این هنر از گذشته‌های دور در اردبیل رواج داشته و هنوز هم طرفداران فراوانی دارد. افرادی که در این هنر تخصص دارند، روی ظروفی که از جنس شیشه هستند نقش‌های سنتی می‌تراشند.

در این مقاله شما را با تعدادی از سوغات خوشمزه و کاربردی اردبیل آشنا کردیم، چنانچه تمایل داشتید به این شهر زیبا و جذاب سفر کرده و سوغات ارزشمندش را تهیه کنید می‌‌توانید به قسمت اردبیل در سایت ما سر بزنید.