آتشکده‌ی آدُریان | نیایشگاه زیبای آدریان، تخت جمشید کوچک

درست است که دین اصلی کشور ایران اسلام است، اما شهروندانی هستند که از ادیان دیگری پیروی می‌کنند، این افراد کاملا محترمانه در کنار هم زندگی می‌کنند و هر یک به آداب و رسوم و انجام آئین‌های خود می‌پردازند. پیروان هر یک از این ادیان در مکان‌های خاصی خدا را عبادت می‌کنند، مثلا مسلمانان در مسجد، مسیحیان در کلیسا و زرتشتیان در آتشکده، در ایران آتشکده‌های بسیاری وجود دارد که بیشتر آن‌ها در شهر یزد هستند. در این مقاله تصمیم داریم در مورد یکی از زیباترین آتشکده‌های ایران که در قلب شهر تهران قرار دارد یعنی آتشکده‌ی آدُریان، صحبت کنیم، اگر به ادیان مختلف علاقه دارید یا طرفدار اماکن مذهبی و تاریخی و تهران گردی هستید، ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.

آتشکده‌ی آدُریان

آتشکده‌ی آدریان، تنها آتشکده‌ی زرتشتیان در شهر تهران است و محلی برای عبادت تهرانی‌های پیرو دین زرتشت می‌باشد (البته که در مواقع خاص و برای انجام مناسک خاص، زرتشتیانِ سراسر ایران در این مکان جمع می‌شوند). در این نیایش‌گاه آتش مقدسی نگهداری می‌شود که سال‌هاست خاموش نشده و از جمله ویژگی‌های خاص آدُریان به شمار می‌رود. بنای آتشکده‌ی آدریان متعلق به دوره‌ی قاجار می‌باشد و در اسفند ماه سال 1381 با شماره‌ی 7442 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

تاریخچه‌ آتشکده‌ی آدُریان

ایده‌ی ساخت آتشکده‌ای در تهران را فردی به نام ارباب کیخسرو شاهرخ ارائه داد، او در سال 1293 شمسی با همکاری انجمن زرتشتیان کار ساخت بنا را در روز اشتاد ایزد (روزی خوش یمن در فرهنگ زرتشتیان که به ایزد بانو اختصاص دارد) آغاز کرد، اما در میانه‌های راهِ ساخت، با بحران مالی مواجه شد و به ناچار از انجمن پارسیان هندوستان به سرپرستی بهرام جی بیکاجی، کمک مالی درخواست کرد و با کمک آنان ساخت بنا را در سال 1296 به اتمام رساند. با پایان یافتن کارِ ساختِ بنا، آتش مقدس از یزد به وسیله‌ی تعدادی از موبدان یزدی پس از 25 روز با احترام به تهران آورده و در آتشدان نیایش‌گاهِ آدریان قرار داده شد، سوم آذر ماه سال 1296 روزی بود که درب‌های نیایش‌گاهِ آدریان برای اولین بار به روی زرتشتیان تهرانی باز شد.

ویژگی‌های آتشکده‌ی آدُریان

آتشکده‌ آدریان در خیابان جمهوری تهران قرار دارد، این بنا متعلق به اواخر دوره‌ی قاجاریان است و از جنبه‌های مختلفِ تاریخی، معماری و مذهبی اهمیت بسیاری دارد، مساحت این آتشکده 1300 و زیر بنای آن 206 متر مربع می‌باشد. درب ورودیِ نیایش‌گاه، دربی چوبی است که دیواری آجری دارد و بالای آن کتیبه‌ای از جنس سنگ مرمر دیده می‌شود که اطرافش آجر کاری شده است، روی کتیبه عبارتی در ستایش پروردگار و سال ساخت بنا حکاکی شده و 2 فرشته این کتیبه را روی دستان خود نگه داشته‌اند. پس از عبور از درب چوبی، وارد حیاط زیبا و باصفای آتشکده می‌شویم، در وسطِ حیاط عمارتِ اصلی وجود دارد که روبروی آن حوضی بیضی شکل خودنمایی می‌کند، اطراف حیاط نیز پر از درختان سرسبز کاج است. عمارت اصلی بنایی 4 گوش است که نمای آن سنگ مرمر سفید می‌باشد، در بالای درِ اصلی طاقی بزرگ با کنگره‌ای در بالاسر دیده می‌شود، 6 ستون در اطراف این طاق وجود دارد که هر کدام سرستونی با 4 سرِ گاو دارند (در آئین زرتشت گاو نماد آفرینش است). وارد عمارت که شویم تالاری می‌بینیم با ابعاد 12 در 7 متر که دیوارهایش تا نیمه سنگ است و بقیه‌اش شیشه‌هایی ضخیم و یکپارچه، اینجا صحن اصلی نیایش‌گاه است که دور تا دورش صندلی‌هایی برای عبادت کنندگان قرار داده شده و موبدان زرتشتی نیز در سمت چپ مشغول خواندن اوستا و عبادت می‌شوند. در وسط تالار اتاقی با 14 متر طول و 4 متر عرض می‌بینیم که مجمری (ظرفی از جنس مس که به آن آفرینگان نیز می‌گویند) در مرکز آن وجود دارد و آتش مقدس درون آن نگهداری می‌شود، مجمر پایه‌ای سنگی دارد و در آن علاوه بر آتش مقدس، مقدار زیادی خاکستر و کنده‌های بزرگ نیم سوخته به چشم می‌خورد. این آتش یک آتش بان دارد که آتش را تغذیه و اطرافش را تمیز می‌کند، آتش بان انسانی مومن از خانواده‌ای اصیل است که به صورت دوره‌ای تغییر می‌کند. در غربِ عمارت اتاقی برای مراسم‌های مختلف از جمله سالگردِ درگذشتگان، مراسم زمان تولد نوزادان و... وجود دارد که طولش 40 متر و عرضش 15 متر است. آشپزخانه‌ی آتشکده نیز پشت ساختمان و در انتهای حیاط قرار دارد، در این آشپزخانه 2 تنور، یک اجاق و چند پلوپز برای طبخ غذاهایِ مخصوصِ مراسم‌ها وجود دارد. بنای آتشکده‌ی آدریان یک قسمت دیگر نیز دارد که 2 طبقه است، در طبقه‌ی همکف 3 سالن برای برگزاری مراسم عروسی و جشن‌های زرتشتیان وجود دارد، طبقه‌ی اول به سالن غذا خوری و دفتر آتشکده اختصاص داده شده است و سالنی که مخصوص برگزاری جلسات هیئت مدیره‌ی انجمن زرتشتیان تهران است در طبقه‌ی دوم واقع شده است. در کنار نیایش‌گاه آدریان، دبیرستان فیروز بهرام قرار دارد، این ساختمان نیز از جمله بناهای مهم زرتشتیان است، به وسیله‌ی بهرام جی بیکاجی بنا گردیده و تعداد زیادی از افراد مشهور در آن به تحصیل پرداخته‌اند.

علت نامگذاری آتشکده‌ی آدُریان

برای نام آتشکده‌ی آدریان 2 دلیل ذکر شده:

• یکی اینکه آدریان تغییر یافته‌ی کلمه‌ی آدوران یا آتشدان به معنی محل نگهداری آتش مقدس است.
• دوم اینکه این کلمه از ترکیب 2 واژه‌ی آذر به معنی آتش و ان که علامت نسبت فراوانی است، تشکیل شده و کلمه‌ی آذران، سپس آدُران و در نهایت آدُریان را به وجود آورده است.

مسیر دسترسی به آتشکده‌ی آدُریان

همان طور که گفته شد آتشکده‌ی آدریان در شهر تهران و در خیابان جمهوری قرار دارد، این محله‌ی تهران جزء محله‌هایی است که در طرح ترافیک قرار دارند، پس بهتر است برای رفتن به آتشکده‌ی آدریان از وسایل نقلیه‌ی عمومی استفاده کنید. البته 5 شنبه‌ها این طرح اعمال نشده و می‌توان به راحتی با خودروی شخصی به آتشکده رسید. ساعت بازدید از آتشکده‌ی آدریان شنبه تا 4 شنبه از ساعت 8 و نیم صبح تا 1 بعد از ظهر و 5 شنبه‌ها از ساعت 8 و نیم صبح تا 12 ظهر است، البته قبل از بازدید حتما باید با مسئولان آتشکده هماهنگ کرد، بازدید از آتشکده‌ی آدریان رایگان می‌باشد.

آدرس: تهران، خیابان جمهوری، خیابان میرزا کوچک خان جنگلی، پلاک 4

 در این مقاله آتشکده‌ی آدریان را که در قلب تهران قرار دارد به شما معرفی کردیم، در ایران آتشکده‌های بسیاری وجود دارند اما تنها آتشکده‌ی شهر تهران، آتشکده‌ی آدریان است که در خیابان جمهوری قرار دارد.