مکان‌های زیارتی عراق | 7 مکان زیارتی در عراق

عراق کشور کوچکی در جنوب غربی آسیاست که دارای آب و هوایی گرم و خشک می‌باشد، اما همه ساله هزاران نفر از سر تا سر جهان به این کشور سفر می‌کنند، دلیل این سفرها وجود حرم چند امام شیعه و تعدادی از اشخاص مهم مذهبی است. در این مطلب تصمیم داریم تعدادی از مکان‌های زیارتی کشور عراق را به شما معرفی کرده و در مورد ویژگی‌های هر یک برایتان صحبت کنیم، اگر به اماکن زیارتی علاقه دارید یا می‌خواهید به کشور عراق سفر کنید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

حرم حضرت علی ابن ابی طالب (ع) در نجف

حضرت علی (ع) امام اول شیعیان است که حرم او در شهر نجف عراق قرار دارد، این مکان یکی از مهم‌ترین اماکن زیارتی کشور عراق است که بنای اولیه‌ی آن در سال 369 هجری قمری زیر نظر عضد الدوله‌ی دیلمی ساخته شد. در طول سالیان متمادی حرم حضرت علی مورد بازسازی، توسعه و زیبا سازی قرار گرفت اما شکل امروزی حرم در سال 1042 هجری قمری و به دستور شاه صفی بنا گردید، این در حالی است که در تمام ادوار ایرانیان نقش بسزایی در مرمت و زیبا سازی حرم امیرالمومنین ایفا کرده‌اند. حرم امام علی (ع) 5 درب اصلی دارد که عبارتند از باب الکبیر، باب القبله، باب الطوسی، باب مسلم ابن عقیل و باب الفرج، یک صحن بزرگ که شامل دیوارهای بلند با کاشی کاری‌های زیباست 4 طرف حرم را فراگرفته‌اند و ضریح مطهر به وسیله‌ی یک بنای چهار گوش با عنوان رواق روضه احاطه شده است. حرم، 4 ایوان دارد، مهم‌ترین آن‌ها ایوان طلاست که در ضلع شرقی حرم واقع شده و 2 مناره‌ی بزرگ در دو سوی آن به چشم می‌خورد. در طبقه‌ی دوم حرم حضرت علی (ع) 52 حجره قرار دارد که محل زندگی و تحصیل طلبه‌ها بوده، اما در زمان صدام تخلیه شده و تا به امروز هم خالی مانده است. از دیگر بناهایی که در اطراف حرم قرار دارند می‌توان به مسجد الراس، مسجد عمران ابن شاهین، مسجد الخضرا، تکیه‌ی فرقه‌ی بکتاشیه، کتابخانه‌ی الروضه، حسینیه‌ی آل زینی و... اشاره کرد. 

حرم امام حسین (ع) در کربلا

یکی از دیگر از مکان‌های مذهبی بسیار مهم واقع در عراق، حرم امام حسین است که در مرکز شهر کربلا قرار دارد، امام حسین امام سوم شیعیان جهان است که در سال 61 هجری قمری در نینوا (کربلای کنونی) شهید و چند روز بعد به وسیله‌ی تعدادی از افراد خاندان بنی اسد به خاک سپرده شد. مختار ثقفی پس از قیام خود علیه قاتلان امام حسین، اولین بنا را بر مزار ایشان ساخت، این بنا از دیوارهای گچی و گنبدی آجری تشکیل شده بود. پس از آن، طی چندین سال مزار امام حسین دائما به وسیله‌ عاشقان اهل بیت بازسازی و توسط دشمنان ایشان تخریب می‌شد، بنای کنونی در سال 371 هجری قمری به دستور عضد الدوله‌ی دیلمی ساخته شد و تا کنون چندین بار مورد مرمت قرار گرفته است. حرم امام سوم شیعیان 10 درب با عناوین باب القبله، باب الرجا، باب القاضی الحاجات، باب الشهدا، باب الکرامه، باب السلام، باب السدره، باب سلطانیه، باب راس الحسین و باب زینبیه دارد و ایوان‌های این حرم عبارتند از ایوان طلا (ایوان اصلی)، ایوان شرقی و ایوان غربی. معماری حرم امام حسین از جمله شاهکارهای معماری آل بویه است، آینه کاری‌ها و کاشی کاری‌های حرم نیز هنر بی نظیر هنرمندان ایرانی می‌باشد. در زیر ضریح اصلی، بدن مطهر امام حسین در مرکز، علی اصغر پسر کوچکشان روی سینه‌ی ایشان و علی اکبر فرزند ارشد او در پایین پای امام حسین دفن شده‌اند، در ضلع شرقی ضریح اصلی حرم، ضریحی قرار دارد که نشان می‌دهند بیشتر یاران امام که در روز عاشورا شهید شده‌اند، در آنجا مدفون هستند، ضمنا قبر حبیب ابن مظاهر از یاران امام حسین و از بزرگان قبیله‌ی بنی اسد نیز در رواق جنوبی حرم قرار دارد. در نزدیکی حرم امام حسین اماکن مذهبی زیادی همچون خیمه گاه، تل زینبیه، آرامگاه ابراهیم مجاب و... قرار گرفته است.

حرم حضرت ابوالفضل (ع) در کربلا

حضرت ابوالفضل العباس فرزند امام علی (ع) و بانو ام البنین است که در روز عاشورا در کنار برادرش حسین ابن علی (ع) به شهادت رسید و در نزدیکی او دفن شد. حرم حضرت عباس در فاصله‌ی 300 متری حرم امام حسین قرار دارد و خیابانی که این دو حرم را به هم متصل می‌کند، بین الحرمین نامیده می‌شود. تقریبا تاریخچه‌ی حرم امام حسین و حضرت عباس یکی است و هر دو با هم تخریب شده یا مورد بازسازی قرار گرفته‌اند. در چند روز پس از شهادت، افرادی از قبیله‌ی بنی اسد بدن مطهر حضرت عباس را دفن کرده و علامتی در نزدیکی آن قرار دادند،‌ اما نخستین حرم ایشان به دست مختار ثقفی و به صورت بنایی کوچک با دیوارهای گچی و گنبدی آجری ساخته شد. بنای امروزی به دستور عضد الدوله‌ی دیلمی در سال ۳۷۲ هجری قمری ساخته شده است، امروزه حرم حضرت عباس 10973 متر مربع مساحت دارد که 9300 متر مربع آن را صحن تشکیل می‌دهد. این حرم 9 درب اصلی با نام‌های باب القبله، باب الامام حسن، باب الامام حسین، باب الصاحب الزمان، باب الامام موسی کاظم، باب الامام محمد جواد، باب الامام علی الهادی، باب الفرات و باب الامیر دارد، ایوان طلای حرم حضرت عباس دارای 320 متر مربع مساحت، طلا کاری‌های چشم نواز و آجرهای بسیار خوش رنگ است، 57 حجره‌ی کوچک در حاشیه‌ی 4 ضلع صحن حرم قرار دارند که در گذشته از آن‎‌ها برای آموزش دروس دینی استفاده می‌شده است، ضمن اینکه گنبد و 2 گلدسته‌ی حرم از طلا ساخته شده‌اند و تنها قسمت پایینی گلدسته‌ها کاشی کاری است. در این حرم مطهر بزرگانی همچون محمد رشید جلبی صافی، عبد الجواد کلیدار، علی ابن زین العابدین پارچینی یزدی و تعداد زیادی افراد سرشناس دیگر دفن هستند، همچنین در قسمتی از حرم اشیای گرانبهایی مانند شمشیرهای مرصع، قالی‌های دستباف ارزشمند، ساعت‌های دیواری از جنس طلا و چهل چراغ‌های طلایی نگهداری می‌شود.

حرم امام هادی (ع) و امام حسن عسگری (ع) در سامرا

حرم امام هادی امام دهم شیعیان و امام حسن عسگری امام یازدهم که پدر حضرت مهدی هستند در شهر سامرا قرار دارد، این مکان منزل این بزرگواران بوده که پس از شهادت در همانجا به خاک سپرده شده‌اند. تا سال 318 هجری قمری این مکان به همان صورت خانه باقی مانده بود ولی در سال‌های 335 تا 337 هجری قمری معز الدوله‌ی دیلمی اولین قبه را بر روی مزار این دو امام ساخت. در داخل ضریح علاوه بر قبر این دو امام همام، قبر نرجس خاتون همسر امام حسن عسگری (ع) مادر حضرت مهدی و همچنین قبر حکیمه خاتون دختر امام جواد قرار دارد. این حرم 3 صحن دارد که دارای کاشی کاری‌های بسیار زیبایی می‌باشند، در زیر زمین حرم قسمتی وجود دارد که به سرداب مقدس معروف است و آن را محل غیبت امام زمان می‌دانند. در قسمت‌های مختلفِ صحن‌های حرم افراد بزرگی چون حُدیث مادر امام عسگری، سمانه مادر امام هادی، حسین ابن علی الهادی برادر امام عسگری، ابو هاشم جعفری یکی از نوادگان جعفر طیار و جعفر ابن علی الهادی فرزند امام هادی معروف به جعفر کذاب مدفون هستند، در سال‌های 1384 تا 1386 هجری شمسی در اثر انفجارهای تروریستی قسمت‌هایی از حرم از جمله گنبد و گلدسته‌ها تخریب شد که در فاصله‌ی بین سال‌های 1389 تا 1394 تمامی قسمت‌ها مورد بازسازی قرار گرفت.

حرم امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع) در کاظمین

مزار امام موسی کاظم (ع) پدر امام رضا (ع) و امام جواد (ع) پسر آن حضرت، در شهر کاظمین و در حرمی بسیار زیبا قرار دارد، با شهادت امام کاظم پیکر مطهر ایشان در مقبره‌ی خانوادگی منصور خلیفه‌ی عباسی دفن شد، چندین سال بعد که امام جواد شهید شد، پیکر ایشان نیز در همان محل دفن گردید، از آن زمان این مکان به کاظمین یا جوادین مشهور شد و با اسکان شیعیان در اطراف آن شهری به وجود آمد که امروزه یکی از مهم‌ترین مکان‌های مذهبی عراق و حتی جهان است. در ابتدا یک عمارت کوچک بر روی قبور این دو امام ساخته شد ولی به مرور زمان و در دوره‌‌های مختلف این حرم مورد بازسازی و توسعه قرار گرفت و به شکل امروزی رسید. معماری بنای امروزیِ حرم به زمان صفویه برمی‌گردد، آینه کاری، کاشی کاری و بسیاری تزئینات دیگر مربوط به همان زمان است، اما در دوره‌ی قاجاریان نیز قسمت‌هایی به آن اضافه گردید. در نهایت ستاد بازسازی عتبات عالیات، مقاوم سازی، عایق بندی، تعمیر گنبد و گلدسته‌ها و... را بر عهده گرفته و دو صحن به صحن‌های حرم اضافه کرد. حرم کاظمین 10 درب به نام‌های باب المراد، باب القبله، باب الفرهادیه، باب الرجا، باب الرحمه، باب المغفره، باب الصافی، باب الصاحب الزمان، باب الجواهریه و باب القریش دارد، در این حرم افراد مشهوری مانند شیخ مفید، خواجه نصیر الدین طوسی، معز الدوله‌ی دیلمی، فرهاد میرزا، موسی پسر امام کاظم، ابو یوسف قاضی و... مدفون هستند.

مرقد دو طفلان مسلم ابن عقیل در کوفه

مرقد دو طفلان مسلم مزار دو فرزند مسلم ابن عقیل است که در سال 61 هجری قمری به وسیله‌ی یکی از افراد سپاه عمر سعد به شهادت رسیدند، این مرقد در شهر مسَیِب قرار دارد که از طریق یک راه فرعی از جاده‌ی کربلا به بغداد می‎‌توان به آن رسید. مرقد دو طفلان مسلم در ابتدا دو قبر وسط باغی بزرگ بود، اما به مرور زمان توسعه یافته و در نهایت به شکل کنونی درآمد، شاه اسماعیل صفوی برای اولین بار 2 گنبد برای این حرم ساخت، در زمان قاجاریه این بنا گسترش یافته و کاشی کاری در آن انجام گرفت و نهایتا در سال 1384 ستاد بازسازی عتبات عالیات، حرم را آینه کاری و آجر کاری کرد، برج ساعت را مرمت نمود، 2 ضریح جداگانه برای هر یک از فرزندان مسلم ساخت و... . مرقد دو طفلان مسلم دارای 2 گنبد با کاشی فیروزه‌ای است، یک درب اصلی دارد که به صحنی بزرگ باز می‌شود، داخل حرم مستطیل شکل است و دو ضریح در آن قرار دارد که 6 متر از هم فاصله دارند، ضریح غربی متعلق به محمد ابن مسلم است و ضریح شرقی به ابراهیم ابن مسلم تعلق دارد.

مرقد مختار ثقفی در کوفه

مختار ثقفی یکی از افراد مشهوری است که در عاشورا نتوانست به امام حسین (ع) کمک کند، اما پس از شهادت ایشان قیام کرده و قاتلان و دشمنانشان را نابود کرد. مختار در سال 67 هجری قمری کشته شد، در دیوار قصر دار الاماره دفن گردید و تا سال‌ها قبر او پنهان بود. در زمان قاجاریان فردی به نام شیخ عبدالحسین تهرانی مامور شد تا عتبات را بازسازی کند، او در مسجد کوفه به دنبال قبر مختار گشت و در نهایت در ضلع جنوب غربیِ قبر مسلم ابن عقیل مزاری یافت که بر سنگ آن مشخصات مختار حک شده بود. این بنا یکی از اماکن مذهبی کشور عراق است که در نزدیکی مسجد کوفه واقع شده که شیعیان در هنگام تشرف به مسجد کوفه این مکان را هم زیارت می‌کنند، در اطراف این مرقد بناهای دیگری از جمله مقبره‌ی مسلم ابن عقیل، مقبره‌ی هانی ابن عروه و... قرار دارد.

 چنانچه تمایل داشتید به عراق سفر کرده و این مکان‌ها را زیارت کنید، می‌توانید به قسمت عراق یا هر کدام از این اماکن در سایت ما سر بزنید.