کاخ اسماعیلیه باکو | تصاویر و نکات بزرگترین یادبود باکو

در جمهوری آذربایجان و شهر باکو، پایتخت این کشور، بناهای کهن متعددی وجود دارد که بخشی از  تاریخ آذربایجان و معماری بی‌نظیر آن را به نمایش گذاشته‌اند. کاخ اسماعیلیه، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری باکوست که در خیابان استقلالیات این شهر واقع شده است. این کاخ در واقع یک بنای یادبود است که توسط یک میلیونر آذربایجانی با نام موسی نقی‌یف، برای پسرش ساخته شده است. این بنا حدود 110 سال قدمت دارد و امروزه به عنوان آکادمی ملی علوم آذربایجان از آن استفاده می‌شود. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با کاخ اسماعیلیه باکو بیشتر آشنا شوید.

همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای مشاهده تورهای باکو وارد صفحه "تور باکو" شوید.

تاریخچه کاخ اسماعیلیه باکو

 حدود 100 سال پیش، فردی با نام موسی نقی‌یف، ریاست بنیاد خیریه مسلمانان را در شهر باکو برعهده داشت. وی برای این بنیاد درخواست مقرری کرد و با ارائه سند و مدرک، خواستار یک زمین خالی در خیابان نیکولایف شد تا بنایی بسیار زیبا و خاص در این مکان بسازد. او برای انجام این کار معمار معروف باکو با نام پلاشکو را استخدام کرد و او را برای آشنایی با سبک معماری غربی و کاخ‌های زیبای اروپایی به سوئیس فرستاد. پلاشکو سه سال در سوئیس ماند تا با معماری گوتیک آشنا شود و آماده ساخت کاخ گردد.

در این میان پسر نقی‌یف که به بیماری سل دچار بود، علی‌رغم مراقبت‌های شدید و تلاش‌های بسیار پدرش، در سال 1907 درگذشت. این اتفاق وضعیت روحی نقی‌یف را به هم ریخت و باعث شد تا ساخت بنا به تاخیر بیفتد. کمی بعد نقی‌یف  از پلاشکو خواست تا به یاد پسرش اسماعیل،  ساختمانی  مجهز به بیمارستان را   در زمین خیابان نیکولایف بنا کند و آن را کاخ اسماعیلیه نامید. کاخ اسماعیلیه در زمان خود یکی از باشکوه‌ترین بناهای آذربایجان بود که به سبک معماری گوتیک ساخته شده بود.

ساخت کاخ اسماعیلیه از  سال 1908 آغاز شد و پس از 5 سال، در سال 1913 به پایان رسید. این بنا با عنوان انجمن خیریه مسلمانان کار خود را آغاز کرد، اما در طی این سال‌ها نهادها و سازمان‌های مختلفی جای این انجمن را گرفته و یکی از پس از دیگری در کاخ اسماعیلیه مستقر شدند. از جمله این نهادها می‌توان به کمیسیون باستان شناسی، جامعه فرهنگی ترکی، علوم اتحاد جماهیر شوروی سابق و انجمن مطالعات آذربایجان، اشاره کرد. در حال حاضر، کاخ اسماعیلیه محل آکادمی ملی علوم آذربایجان است.

معماری کاخ اسماعیلیه باکو

همان‌طور که در بالا اشاره شد، معماری کاخ اسماعیلیه باکو بر عهده شخصی با نام جوزف پلاشکو بود. وی در کشور روسیه متولد شد و تا سال ۱۸۹۵ میلادی در انستیتو مهندسان سن پترزبورگ به تحصیل پرداخت. پس از آن به مدت دو سال تحصیلات تخصصی خود را در شهر کیف ادامه داد و در سال 1897 به باکو سفر کرد. وی بلافاصله پس از ورود به باکو به عضویت انجمن نخبگان این شهر درآمد. در آن زمان، نقی‌یف یکی از حامیان این انجمن و ثروتمندترین آن‌ها بود. او پلاشکو را برای چند طرح عمرانی استخدام نموده و از علم و هنر او در راه ارتقا و پیشرفت آذربایجان کمک گرفت.  پلاشکو کارهای متعددی را در این کشور انجام داد که از بین آن‌ها می‌توان به  بیمارستان عظیم نقی‌یف، 25 مدرسه پسرانه برای خانواده‌های تهی‌دست و سیستم تامین آب باکو اشاره کرد.  

 طراحی کاخ اسماعیلیه باکو نیز مانند  اغلب کارهای پلاشکو، به سبک گوتیک انجام شده و ترکیبی از معماری شرقی و غربی است. طبقه اول کاخ شامل یک سالن مربعی شکل است که یک راهروی وسیع با ستون‌های بزرگ را در  خود جای داده است. طراحی ستون‌های این راهرو با معماری کلاسیک باستانی انجام شده و طرحی مشابه ساختمان‌های سنتی اروپا دارد.  بر روی بنای ساختمان حکاکی‌های بسیار ظریف و عمیقی دیده می‌شود که بیانگر وقت و انرژی بسیار بالایی است که بر روی آن گذاشته شده است. در آن زمان بر روی دیوارهای کاخ آیات قرآن و تعدادی حدیث با طلا حک شده بود که بعدها در حمله ارمنی‌ها به طور کامل از بین رفت. جملات نوشته شده بر روی دیواره‌های بیرونی بنا نشان‌دهنده فرهنگ و هویت اسلامی کاخ بود. تعدادی از این جملات عبارتند از:

• انسان باید از لحظه تولد تا مرگ برای کسب دانش تلاش کند.
• انسان با کار کردن پیشرفت می‌کند و فقط به کمک آن می‌تواند به اهدافش دست یابد.
• مسلمانان، عصر شما با شما می‌میرد، فرزندانتان را برای آینده آماده کنید.
• اگرچه مسیر طولانی است، برای دانش بکوشید.

ویرانی کاخ اسماعیلیه و بازسازی آن

در سال 1918،  دقیقا 5 سال بعد از ساخت کاخ اسماعیلیه، ارامنه شهر باکو را به تصرف خود درآوردند و خسارات زیادی به آن وارد کردند. آن‌ها کاخ اسماعیلیه را سرقت کرده و ساختمان آن را به آتش کشیدند. در این آتش‌سوزی بخش اعظمی از کاخ نابود شد و تمام مدارک موجود در آن نیز به خاکستر تبدیل شد. 

پس از آن، جمهوری آذربایجان تصمیم گرفت تا کاخ را به طور کامل تخریب کند که با راهپیمایی و اعتراض مردم روبرو شد. اعتراضات مردم نتیجه داد و کاخ  تا مدتی به همان شکل باقی ماند. در سال 1923 مرمت کاخ توسط فردی با نام وارتان سرکیسف آغاز شد. وارتان سعی کرد تا کاخ را مانند سابق مرمت نماید و آن را به همان شکلی که در ابتدا ساخته شده بود، درآورد. نمای کاخ و طراحی آن به همان صورت حفظ شد، اما آیات قرآن و احادیثی که بر روی آن نوشته شده بود، جای خود را به ستاره‌های پنج پر داد.

در این مقاله به معرفی کاخ اسماعیلیه باکو، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری آذربایجان، پرداختیم و اطلاعاتی در  مورد تاریخچه و معماری آن در اختیارتان قرار دادیم. اگر به کشور آذربایجان و شهر زیبای باکو سفر کردید، بازدید از این کاخ را در الویت برنامه‌های خود قرار دهید. کاخ اسماعیلیه در بخش مرکزی باکو و در خیابان استقلالیات این شهر واقع شده است. اگر قصد سفر با تورهای گردشگری آذربایجان را دارید، صفحات دیگر سایت را مورد بررسی قرار دهید و با شرایط و زمان برگزاری تورهای باکو آشنا شوید. علاوه بر این می‌توانید با شماره 02175097700 تماس بگیرید و با کارشناسان کایت در رابطه با تور موردنظر خود مشورت نمایید.