تاج محل | راهنمای بازدید + نکات دانستنی + تصاویر جذاب

تاج محل، یکی از زیباترین و معروف‌ترین جاذبه‌های دیدنی هندوستان است که حتما بارها و بارها نام آن را شنیده‌اید و تصویر آن را نیز بر روی بروشورهای تبلیغاتی تورهای گردشگری هندوستان دیده‌اید. در واقع این بنای زیبا و شگفت‌انگیز یکی از اصلی‌ترین نمادهای کشور هند محسوب می‌شود که در شهر توریستی آگرا قرار دارد. تاج محل، بنایی باشکوه و دیدنی است که تصویری از معماری بی‌نظیر و شگفت‌انگیز اسلامی را به نمایش گذاشته و نبوغ معماران ایرانی و هندی را به رخ جهانیان کشیده است. اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری در مورد این بنای تاریخی زیبا داشته باشید و با تاریخچه ساخت، معماری و راه‌های دسترسی به آن آشنا شوید، ادامه مطلب را دنبال نمایید.همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای مشاهده تورهای هند وارد صفحه "تور هند" شوید.

تاج محل کجاست؟

تاج محل، در شهر آگرا در ایالت اوتار پرادش هندوستان قرار دارد. آگرا یکی از توریستی‌ترین شهرهای هند است که در نزدیکی شهر دهلی، پایتخت این کشور و در 200 کیلومتری آن واقع شده است. یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری آگرا، بنایی مرمری و سفید رنگ با نام تاج محل می‌باشد که هنر معماری اسلامی، ایرانی و هندی را به زیبایی به نمایش گذاشته و نام خود را در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسانده است. این بنا یکی از عجایب‌ هفت‌گانه جدید جهان محسوب می‌شود.

 تاریخ ساخت تاج محل به سال 1042 شمسی برمی‌گردد. زمانی که  ارجمند بانو در هنگام وضع حمل از دنیا رفت، شاه جهان تصمیم گرفت یک بنای یادبود بر روی مقبره او بسازد. او برای ساخت این بنا معماران و هنرمندان مختلفی را از هند، ایران، آناتولی و آسیای میانه گرد هم آورد و دستور ساخت بنای مجلل و زیبایی را صادر نمود. ساخت این بنا در زمینی به مساحت ۱۸ هکتار آغاز شد و حدود 15 سال طول کشید. بنای تاج محل در سال 1057 به پایان رسید و بعدها نیز بخش‌های دیگری به آن اضافه شد. سال‌ها بعد شاه جهان نیز در کنار همسرش در تاج محل آرام گرفت و این بنا عنوان نماد عشق را به خود اختصاص داد.

 معماری تاج محل

همان‌طور که گفتیم، شاه جهان برای طراحی و ساخت بنای یادبود همسرش، معماران، حکاکان، خوشنویسان، نقاشان و سایر صنعتگران کشورهای مختلف را گرد هم آورد و از هنر آنان در بخش‌های مختلف ساختمان استفاده نمود. از این رو، تاج محل ترکیبی از سه معماری اسلامی، ایرانی و هندی را در خود جای داده و یکی از متفاوت‌ترین بناهای دوران خود محسوب می‌شود. طراحی اصلی بنا بر عهده دو معمار ایرانی با نام استاد احمد و حمید لاهوری بود که با همکاری هنرمندان دیگر شکل گرفت. بر روی در و دیوار بنا نیز کتیبه‌هایی دیده می‌شود که با خط بسیار خوش نوشته شده است. گفته می‌شود این کتیبه‌ها کار یک خوشنویس ایرانی با نام امانت‌خان شیرازی می‌باشد که البته امضای او نیز پای کتیبه‌ها دیده می‌شود.

بنای تاج‌محل با پهنای 56 متر و ارتفاع 58 متر، بر روی یک سکوی مرمری بزرگ ساخته شده و دارای یک گنبد، ایوان و گلدسته‌ها می‌باشد. در چهارگوشه این سکو مناره‌های سفیدرنگی با ارتفاع 40 متر دیده می‌شود. گنبد مرمری این بنا نیز حدود 35 متر ارتفاع دارد. نکته جالبی که در مورد گنبد تاج محل وجود دارد، تغییر رنگ آن در ساعات مختلف روزاست. اگر صبح به تاج محل بروید، گنبد آن را به رنگ صورتی خواهید دید، عصرها گنبد به رنگ سفید و شب‌ها طلایی رنگ دیده می‌شود.

برای ساخت تاج محل از سنگ مرمر سفید نیمه‌شفاف استفاده شده و در بین آن‌ها نیز سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، مانند لاجورد، کار شده است. بر روی کتیبه‌های کارشده در بنا نیز نقل‌قول‌هایی از قرآن دیده می‌شود.  حدود 5 سال بعد از اتمام بنا، دو بنای کوچک‌تر نیز به دوطرف بنای اصلی اضافه شد. در غربی یک مسجد با رنگ  قهوه‌ای مایل به قرمز و در بخش شرقی ‌یک مهمان‌سرا ساخته شد. دروازه اصلی بخش جنوبی، حیاط بیرونی  و شبستان‌ها نیز کم‌کم به تاج محل اضافه شده و بنا را تکمیل‌تر نمود. مقبره ممتاز محل دقیقا در زیر گنبد اصلی واقع شده است و  شاه جهان نیز در اتاق دیگری زیر اتاق اصلی قرار دارد.

محوطه باغ تاج محل

ویژگی دیگری که تاج محل را از دیگر بناهای تاریخی متمایز می‌کند، محوطه باغ و طراحی خاص و بی‌نظیر آن است. محوطه باغ تاج محل، از ورودی شروع می‌شود و تا بنای یادبود ادامه دارد. در واقع، بنا در انتهای شمالی باغ و پشت به رودخانه یامونا واقع شده است.

باغ تاج محل به سبک تیموری پارسی ساخته شده است. نکته جالبی که در این باغ دیده می‌شود، استفاده از مضرب چهار در طراحی آن است. باغ به 4 قسمت تقسیم شده و در هر قسمت آن 16 بخش گل‌کاری شده دیده می‌شود که در هر بخش 400 گیاه مختلف کاشته شده است. تمامی گل‌های کاشته شده، درختان، کانال‌ها و چشمه‌های موجود در باغ باهم تقارن داشته و نمایی زیبا و دیدنی ایجاد کرده‌اند. این زیبایی تا جایی است که به آن عنوان باغ بهشت داده شده است.

راهنمای بازدید از تاج محل

برای تماشای این بنای شگفت‌انگیز باید خود را به شهر آگرا برسانید. اگر در دهلی هستید، می‌توانید با استفاده از قطارهای سریع‌السیر به این شهر سفر کنید که در این صورت 2 تا 3 ساعت در راه خواهید بود. شهر توریستی آگرا دارای فرودگاه نیز می‌باشد. در صورتی می‌خواهید راحت‌تر به آگرا برسید، می‌توانید به فرودگاه دهلی بروید و بلیط هواپیمای این شهر را تهیه کنید که قطعا برایتان گران‌تر تمام می‌شود. زمانی که به آگرا رسیدید باید  سوار موتورهای ریکشا، اتوبوس یا اتوبوس‌های برقی این شهر شوید و خود را به تاج محل برسانید. تاج محل دارای سه دروازه ورودی است. گروه‌های گردشگری معمولا مسافران خود را از دروازه‌های شرقی و غربی وارد محوطه می‌کنند و گردشگران مستقل از دروازه جنوبی وارد می‌شوند.

تاج محل همه‌روزه، به غیر از جمعه‌ها، از طلوع تا غروب آفتاب به روی عموم مردم باز است. بهترین زمان برای بازدید از این مکان، هنگام طلوع یا غروب خورشید است که نور زیبای آفتاب بر روی بنا تابیده و نمایی زیبا و رویایی به آن می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم طلوع آفتاب را برای بازدید از بنا انتخاب نمایید تا با شلوغی و جمعیت زیاد گردشگران مواجه نشوید. اگر به عکاسی علاقه‌مند باشید، می‌توانید عکس‌های بی‌نظیری را در این ساعات از روز به ثبت برسانید. البته عکاسی در داخل مقبره اصلی ممنوع است.

به یاد داشته باشید که برای بازدید از تاج محل باید بلیط تهیه کنید. بلیط خود را می‌توانید یک روز قبل از دفتر تحقیقات باستان‌شناسی هند خریداری نمایید.

نکات جالب در مورد تاج محل

• تاج محل بنای یادبود سومین همسر شاه جهان، پادشاه گورکانی، می‌باشد. همسر شاه جهان، ارجمندبانو، ایرانی بوده است که بعدها نام او به ممتاز محل تغییر یافت. ممتاز محل در زمان وضع حمل چهارمین فرزند خود جانش را از دست داد.
• ساخت تاج محل حدود 15 سال طول کشید و در این مدت حدود 32 میلیون روپیه برای آن هزینه شد.
• حدود 20 هزار معمار، نقاش، خطاط، سنگ‌تراش و کارگر در ساخت این بنا همکاری داشتند و برای حمل مصالح نیز حدود 1000 فیل را به کار گرفتند.
• یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تاج محل بنای متقارن آن است. 4 گوشه این بنا کاملا شبیه به هم بوده و از لحاظ نقش‌ و نگارها نیز دقیقا متقارن می‌باشد. تنها نقطه‌ای که تقارن در آن رعایت نشده است، دو مقبره داخل ساختمان است. اندازه مقبره زن  با مرد کمی متفاوت است.
• چهار مناره‌ای که در اطراف سکوی تاج محل کار شده، کمی بیرون از دیوارها قرار دارد. این طراحی به این دلیل است که اگر مناره‌ها افتادند، به سمت خارج ساختمان سقوط کنند و بر روی بنا نیفتند.
• عمارت بی‌نظیر تاج محل تماما از سنگ مرمر سفید ساخته شده است. سنگ‌های بکاربرده شده در این عمارت بهترین نوع سنگ مرمر بود که از کشورهای افغانستان، راجستان، ‏تبت و چین به هندوستان آورده شد. علاوه بر این، در این بنا از سنگ‌های قرمزرنگی برای دیوارهای اطراف بنا استفاده شد. 28 سنگ قیمتی و نیمه‌قیمتی نیز در میان سنگ‌های مرمر سفید کار شده است که از میان آن‌ها می‌توان به سنگ لاجورد اشاره کرد.
• در بخش‌های مختلف بنا کتیبه‌هایی از آیات قرآن و اشعار دیده می‌شود که با خطی خوش نوشته شده است. در نوشته‌های اطراف مقبره، 99 نام خدا دیده می‌شود. بر روی قبر ممتاز محل نیز اشعاری در وصف و ستایش او نوشته شده است.
• همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، رنگ گنبد تاج محل در ساعات مختلف روز تغییر می‌کند. این تغییر را مانند تغییر خلق و خوی زنانه دانسته‌اند و آن را به ممتاز محل نسبت داده‌اند.
• در سال 1857 در پی شورش‌هایی که در آگرا صورت گرفته بود، بخش‌هایی از تاج محل تخریب شد. سربازان مقداری از سنگ‌های قیمتی کارشده در بنا را با خود بردند و باغ را نیز تخریب کردند. در اواخر قرن نوزدهم شخصی با نام لورد کورزون که نایب‌السلطنه ‏هندوستان در زمان سلطه بریتانیا بود، دستور بازسازی بنا را داد که تعمیرات آن تا سال 1908 طول کشید.
• افسانه‌های متعددی در مورد تاج محل وجود دارد. بر اساس یکی از این افسانه‌ها، شاه جهان تصمیم داشت بنای دیگری به رنگ سیاه در سمت دیگر رود بسازد و این دو بنا را با یک پل به هم متصل کند، اما هیچ‌گاه موفق به ساخت آن نشد.

در این مقاله به معرفی یکی از معروف‌ترین بناهای جهان با نام تاج محل پرداختیم و اطلاعاتی در مورد تاریخچه ساخت، معماری بنا و راه‌های دسترسی به آن را در اختیارتان قرار دادیم. اگر به هندوستان سفر کردید حتما سری به شهر توریستی آگرا بزنید و این شاهکار معماری را از نزدیک ببینید. در صورتی که قصد سفر به کشور هند و شهرهای توریستی آن مانند آگرا، دهلی،  جیپور و ... را دارید، پیشنهاد می‌کنیم سری به دیگر صفحات سایت بزنید و تورهای گردشگری هندوستان را مورد بررسی قرار دهید.  علاوه بر این می‌توانید با شماره 02175097700  تماس بگیرید و با کارشناسان کایت در مورد تور موردنظر خود مشورت نمایید.