مدرسه‌ی هدایت ارومیه | آشنایی با مدرسه‌ی هدایت، آدرس و تصاویر

ارومیه از شهرهای زیبا و خوش آب و هوا در شمال غربی ایران است که جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بسیاری دارد، این شهر، تاریخی پر فراز و نشیب دارد، به همین دلیل آثار تاریخی فراوانی را در خود جای داده است. یکی از این آثار تاریخی مدرسه‌ی هدایت است، مدرسه‌ای با معماری زیبا و تاریخچه‌ی جذاب، در این مقاله قصد داریم تا با این مکان دیدنی بیشتر آشنا شویم، پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. شما می‌توانید با مطالعه‌ی مطلب کلیسای مارسرگیز با این کلیسای دیدنی و بسیار قدیمی در شهر ارومیه آشنا شوید.

مدرسه‌ی هدایت ارومیه

مدرسه‌ی هدایت یکی از بناهای تاریخی شهر ارومیه در استان آذربایجان غربی است که به اواخر دوره‌ی قاجار تعلق دارد، بنایی با معماری بسیار زیبا و تزئینات تماشایی که آن را به یکی از جاذبه‌های مهم و پرطرفدار ارومیه تبدیل کرده‌اند. مدرسه‌ی هدایت در طول دوران حیاتش کاربری‌های مختلفی داشته است از مدرسه و دانشگاه گرفته تا خانه و نمایشگاه، این بنای دیدنی به خاطر معماری جذاب و اهمیت زیادی که داشته در تاریخ 15 دی ماه سال 1375 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از جمله جاذبه‌هایی که در نزدیکی مدرسه‌ی هدایت قرار دارند می‌توان بازار ارومیه، مسجد جامع ارومیه، مسجد سردار و... را نام برد.

تاریخچه‌ی مدرسه‌ی هدایت

در قدیم پس از اتمام کار ساخت یک بنا، کتیبه‌ای برای آن درست می‌کردند که رویش اطلاعاتی در مورد ساخت آن بنا، زمان ساخت، معمار و... بیان شده بود، مدرسه‌ی هدایت نیز کتیبه‌ای داشته که سال‌ها قبل از بین رفته به همین دلیل اطلاعات دقیقی در مورد ساخت این مکان وجود ندارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد این بنا در سال 1264 شمسی (1303 قمری) در اواخر دوره‌ی قاجار به دستور شهریار خان نظیم الدوله از بزرگان منطقه ساخته شده و ساخت آن 5 سال به طول انجامیده است. مدرسه‌ی هدایت در ابتدا کاربری مسکونی داشته و تا سال‌ها محل زندگی خاندان نظیم الدوله بوده است. نوادگان شهریار خان این بنا را به آقای دیلمقانی و وارثان او به حاج محمد صحت فروخته‌اند. ایشان در سال 1306 شمسی (1345 قمری) تصمیم می‌گیرد که این خانه را به دانشگاه هنر تبدیل کند، این اتفاق می‌افتد اما بعد از یک سال این مکان به دبیرستان تبدیل می‌شود، عده‌ای می‌گویند نام مدرسه‌ی هدایت از مدرسه‌ای به همین نام در شهر اردبیل گرفته شده است. در زمان جنگ جهانی اول مدتی فرانسوی‌ها در مدرسه‌ی هدایت سکونت داشته و از آن استفاده می‌کردند البته الان کسی نمی‌داند چه استفاده‌ای! آخرین مالک مدرسه‌ی هدایت تصمیمی بر حفظ این بنا نداشت به همین دلیل وزارت آموزش عالی، مکان مدرسه را از او خریداری کرد، بعدها بین سال‌های 1380 تا 1382 اداره‌ی میراث فرهنگی و صنایع دستی، مدرسه‌ی هدایت را مرمت نموده و به دانشگاه هنر تبدیل کرد. هم اکنون مدرسه‌ی هدایت در اختیار وزارت مسکن و شهرسازی قرار دارد.

معماری مدرسه‌ی هدایت

مدرسه‌ی هدایت دارای معماری کاملا ایرانی به سبک دوره‌ی قاجار است که از دو حیاط اندرونی و بیرونی و دو ساختمان در ضلع غربی و جنوبی حیاط بیرونی تشکیل شده است. یکی از مهم‌ترین نکات در معماری مدرسه‌ی هدایت اصل قرینه سازی می‌باشد که در چندین قسمت از این بنا رعایت شده، به عنوان مثال سردرهای ورودی که طاق‌های هلالی شکل دارند، اتاق‌های دو طرف ایوان و در ادامه‌ی آن‌ها راهروهایی قرینه به سمت بالا همگی از اصل قرینه سازی پیروی می‌کنند.

بخش‌های مختلف مدرسه‌ی هدایت

در مدرسه‌ی هدایت بخش‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

ساختمان‌های غربی و جنوبی: دو ساختمان دو طبقه در اضلاع جنوبی و غربی بنا وجود دارد، هردوی این ساختمان‌ها زیرزمین دارند و دو پله پایین‌تر از سطح کلی ساختمان قرار گرفته‌اند. جنس دیوارهای طبقه‌ی اول سنگ‌های خاکستری تراش خورده و دیوارهای طبقه‌ی دوم از آجر است. در این ساختمان‌ها در مجموع 8 اتاق نورگیر و یک ایوان وجود دارد.

حیاط اندرونی: حیاطی 4 گوش با دیوارهای آجری، که در میان اتاق‌ها قرار گرفته، قسمت پایین دیوارها از جنس سنگ است و تزئینات بسیار زیبایی دارد.

حیاط بیرونی: حیاط بیرونی نیز 4 گوش بوده و دارای دیوارهای آجری و سنگی می‌باشد، ساختمان‌های بنا در داخل این حیاط قرار گرفته‌اند.

شاه نشین: شاه نشین قسمت مرکزی عمارت است که دو طبقه دارد، طبقه‌ی اول پنجره‌های رنگی بلند دارد که از آن‌ها می‌توان حیاط اندرونی و بیرونی را تماشا کرد، از پنجره‌های طبقه‌ی دوم تنها حیاط اندرونی قابل مشاهده است.

ایوان‌ها: ایوان جنوبی عمارت مدرسه‌ی هدایت در ضلع جنوبی حیاط اندرونی واقع شده و دو طبقه دارد، عمق این ایوان حدود 3 متر است و دارای 2 ستون مدور می‌باشد. در ضلع شمالی بنا نیز ایوانی کوچکتر دیده می‌شود که دارای قوس‌ها و ستون‌های زیبا با تزئینات چشم نواز می‌باشد، در این ستون‌ها از کاشی‌های لعابدار فیروزه‌ای رنگ استفاده شده است.

از قسمت‌های دیگر بنای مدرسه‌ی هدایت می‌توان به آشپزخانه، انباری و رعیت نشین اشاره کرد.

بهترین زمان سفر به مدرسه‌ی هدایت

ارومیه در استان آذربایجان غربی در منطقه‌ای سرد و کوهستانی واقع شده، جایی که در پاییز و زمستان هوایی بسیار سرد به همراه بارش برف و باران دارد. بهترین زمان برای سفر به ارومیه و بازدید از مدرسه‌ی هدایت از نظر آب و هوا، فصل‌های بهار و تابستان می‌باشد، در این زمان‌ها خصوصا در تابستان هوای شهر معتدل است که بازدید از بنای مدرسه‌ی هدایت را دلپذیرتر خواهد کرد. این نکته حائز اهمیت است که در نیمه‌ی اول سال به دلیل هوای دل انگیزی که شهر دارد، گردشگر زیادی وارد ارومیه شده و در واقع پیک مسافر است، بنابراین هم شهر شلوغ است و هم قیمت‌ها بالاتر. اگر می‌خواهید زمانی که ارومیه خلوت است به آن سفر کنید یا می‌خواهید سفر کم هزینه‌تری داشته باشید باید فصول پاییز یا زمستان را برای رفتن به این شهر انتخاب نمایید.

مسیر دسترسی به مدرسه‌ی هدایت

برای اینکه بتوانید از مدرسه‌ی هدایت بازدید کنید باید ابتدا خود را به ارومیه برسانید، برای این کار می‌توانید از هواپیما، اتوبوس یا خودروی شخصی استفاده کنید. ارومیه یک فرودگاه دارد که از بیشتر شهرهای ایران پرواز داخلی دارد، این فرودگاه به چند کشور نیز پرواز خارجی دارد. با اتوبوس نیز می‌توان به ارومیه رسید، پس از رسیدن به این شهر می‌توانید با تاکسی خود را به بافت قدیمی شهر ارومیه و مدرسه‌ی هدایت برسانید. اگر تصمیم دارید با خودروی شخصی به ارومیه بروید و شهر محل سکونتتان تهران است، باید وارد جاده‌ی تهران کرج شده با عبور از شهرهای قزوین، ابهر، زنجان و تبریز در نهایت به ارومیه برسید. در ارومیه به بافت قدیمی رفته خیابان امام را پیدا کنید، وارد کوچه‌ی امیرنظمی شده و بنای مدرسه‌ی زیبای هدایت را در برابر خود ببینید.

آدرس: استان آذربایجان غربی، بافت قدیمی شهر ارومیه، خیابان امام، کوچه‌ی نظمی، مدرسه‌ی هدایت

در این مقاله با مدرسه‎‌ی هدایت در شهر ارومیه آشنا شدیم، بخش‌های مختلف آن را به شما معرفی کرده و چگونگی بازدید از آن را برایتان شرح دادیم. مدرسه‌ی هدایت از جمله مکان‌های زیبا با معماری ایرانی در شهر ارومیه است که تزئینات جذاب و گذشته‌ای که داشته، باعث شهرت و محبوبیت آن شده است.