گردشگری غذا چیست؟ جایگاه ایران در گردشگری غذا

گردشگری غذا نوعی از گردشگری است که در آن فرد برای آشنایی با فرهنگ غذایی و چشیدن طعم غذاهای محلی، به مقصد موردنظر سفر می‌کند. در این‌جا هدف از سفر بازدید از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی یا استفاده از تفریحات نیست، بلکه هدف امتحان کردن غذاهای متفاوت و لذت بردن از طعم آن‌هاست! گردشگری غذا یکی از جذاب‌ترین انواع گردشگری است که بسیار موردتوجه بوده و در ایران نیز طرفداران خاص خود را دارد. با ما همراه باشید تا با گردشگری غذا و جایگاه ایران در این نوع گردشگری آشنا شوید.  

گردشگری غذا چیست؟

"گردشگری غذا" اولین بار در سال 2001 توسط اتحادیه بین‌المللی توریسم غذا، با عنوان "گردشگری خوراک و پختنی‌ها" مطرح و خیلی زود به یکی از مهم‌ترین و پردرآمدترین بخش‌های گردشگری تبدیل شد. گردشگری غذا یکی از انواع گردشگری است که با هدف آشنایی با فرهنگ غذایی مناطق مختلف انجام می‌شود. برای این‌که یک گردشگر غذایی محسوب شوید، مجبور نیستید به کشوری دیگر سفر کنید یا در رستوران‌های لوکس و گران‌قیمت دستپخت حرفه‌ای‌ترین آشپزها را بچشید. اگر از جمله افرادی هستید که از گاهی از محله خود خارج می‌شوید و برای تهیه غذا به دیگر محله‌های شهر می‌روید، شما یک گردشگر غذایی می‌باشید. در واقع هدف شما از طی این مسافت، خوردن غذا یا تهیه آن است. ممکن است این غذا را از یکی از بهترین رستوران‌های شهر تهیه کنید یا به غذاخوری‌های کوچک و محلی بروید. البته وقتی از غذا صحبت می‌کنیم، تمام خوردنی‌ها را در این بازه جای می‌دهیم. انواع نوشیدنی‌ها، شیرینی‌ها و هر خوراکی که مختص منطقه‌ای خاص باشد و شما را مجبور به طی مسافت کند. این سفر تنها به دلیل سیر کردن شکم نیست، بلکه مقوله‌ای فراتر از این را در برمی‌گیرد و به آشنایی با فرهنگ، کشف غذاهای جدید و لذت‌بردن از طعم‌های متفاوت می‌انجامد.

امروزه صنعت گردشگری یکی از مهم‌ترین منابع اقتصادی در دنیا محسوب می‎شود و سالانه درآمد قابل‌توجهی را وارد کشورها می‌کند. بخش مهمی از این صنعت گردشگری غذاست  که می‌تواند در شناخت آداب‌ورسوم، انتقال فرهنگ بین کشورها و درآمدزایی بسیار موثر باشد.

تنوع غذایی در ایران

ایران با حدود 2500 نوع غذای محلی، بیش از 100 نوشیدنی بومی و انواع شیرینی‌ها و نان‌های خوشمزه، از جمله متنوع‌ترین کشورهای دنیا در زمینه غذا و خوراکی محسوب می‎شود. این تنوع غذایی تا حدی به ویژگی‌های جغرافیایی ایران و شرایط جوی متنوع آن مرتبط می‎باشد و بخشی دیگر نیز متاثر از تنوع نژادی ایران است. در بخش شمالی کشور کشتزارها و باغات متعددی وجود دارد که امکان پرورش انواع گیاهان، میوه‌ها و سبزیجات را میسر می‌سازد. در جنوب کشور دریا را داریم که تنوع فوق‌العاده‎ای در غذاهای دریایی با ترکیبات و طعم‌های مختلف ایجاد کرده است. مراتع وسیع و سرسبز شمال غرب ایران شرایط پرورش دام را ممکن ساخته و تنوع گسترده‌ای از غذاهای گوشتی را فراهم می‎کند. به هرکجای ایران که سفر کنید، غذاهایی رنگارنگ را بر روی سفره باز ایرانیان خواهید دید که با عطر و طعمی منحصر بفرد انتظار مهمان را می‌کشند.

از جمله محبوب‌ترین و معروف‌ترین غذاهای بومی می‌توان به انواع آش و آب‌گوشت، انواع کباب، انواع خورشت مانند قیمه، قرمه سبزی، فسنجان، ته چین، انواع پلو مانند باقالی‌پلو با ماهیچه، لوبیاپلو، زرشک‌پلو با مرغ و خوراک‌هایی چون کوفته تبریزی، دلمه و ... اشاره کرد. به این غذاها انواع غذاهای بومی مناطق مختلف ایران و خوراکی‌هایی چون سوهان قم، گز اصفهان، پسته کرمان، زعفران مشهد، عسل اردبیل، روغن کرمانشاهی، فالوده شیراز، باقلوای یزد، زیتون پرورده گیلان، خرمای جنوب و ... را نیز اضافه کنید.

جایگاه ایران در گردشگری غذا

ایران کشوری متمدن با تاریخی چندهزارساله است که فرهنگی غنی و گسترده دارد. این فرهنگ غنی در زمینه‌های مختلف زندگی از جمله فرهنگ غذایی ایرانیان، به چشم می‌خورد. استفاده از موادغذایی متنوع، آداب خاص و منحصر بفرد در پخت غذا و تنوع قومی و قبیله‌ای از جمله موارد تاثیرگذار در فرهنگ غذایی ایران است که آن را به یکی از جذاب‌ترین کشورهای جهان در این عرصه تبدیل کرده است. با این حساب به نظر می‌رسد کشور ایران ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای برای جذب گردشگران داخلی و خارجی در این حوزه داشته باشد، اما این‌طور نیست! 

جشنواره‌ها و فستیوال‌ها از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری هر کشور هستند که بخشی از فرهنگ و آداب‌ورسوم منطقه را به تصویر می‌کشند. سالانه جشنواره‌های غذایی بزرگی در شهرهای مختلف دنیا برگزار می‌شوند. جشنواره‎هایی که در دنیا مطرح هستند و گردشگران زیادی را به سمت خود می‌کشانند. در ایران نیز  جشنواره‌های غذایی متعددی برگزار می‌شود که بسیار جالب توجه است، اما نتیجه درست و قابل‌قبولی ندارد و نمی‌تواند به عنوان یک جاذبه‌ گردشگری مطرح باشد.   

مسئله دیگری که در این مورد وجود دارد، رستوران و غذاخوری‌های کشورمان است. رستوران‌های ایران به طور کلی غذاهای بومی و سنتی را کنار گذاشته‌اند و جز تعداد محدودی از آن‌ها غذاهای خوشمزه ایرانی و محلی را سرو نمی‌کنند. صنعت رستوران‌داری کشور در سال‌های اخیر بیشتر به سمت سرو غذاهای بین‌المللی و غذاهایی با ملیت‌های مختلف سوق داده می‌شود. آن‌قدر که فست‌فود و رستوران‌های ایتالیایی‌، لبنانی، فرانسوی، چینی، یونایی، هندی و ... داریم، رستوران محلی نداریم. غذاهای بومی و سنتی ایران حتی در شهرها و استان‌های کشور نیز مهجور مانده و کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شود. برای رهایی از این وضعیت و استفاده از ظرفیت‌های بی‌نظیر ایران در این زمینه، نیاز به یک مدیریت درست و حساب‌شده داریم.

برگزاری هدفمند جشنواره‌های غذایی در هر منطقه، برگزاری تورهای گردشگری غذا، آموزش راهنمایان گردشگری در این حوزه، راه‌اندازی رستوران‌های محلی در استان‌ها، اضافه کردن غذاهای محلی در منوی غذایی رستوران‌های مطرح کشور، شرکت در جشنواره‌های معتبر بین‌المللی برای معرفی غذاهای ایرانی، از جمله کارهایی است که می‌توان در این زمینه انجام داد. استفاده از تجربه‌ها  و توانمندی‌های بومیان هر منطقه، خصوصا بانوان بومی، بسیار مهم بوده و تاثیر زیادی بر روی رشد این صنعت و استفاده از ظرفیت‌های بی‌نظیر فرهنگ غذایی ایران دارد. مسئولین و فعالان عرصه گردشگری باید از سرمایه‌گزاران و کارآفرینان علاقه‌مند به این حوزه حمایت کرده و تسهیلات موردنیاز را در اختیار آنان قرار دهند تا با همکاری هم بتوانند فرهنگ غذایی کشورمان را به دنیا معرفی کرده و جایگاه ایران در گردشگری غذا  را بهبود بخشند.

مطالب مرتبط:

• بهترین پیتزا تهران
• بهترین سوخاری تهران
• بهترین برگر تهران

در این مقاله به معرفی گردشگری غذا پرداختیم و اطلاعاتی در مورد جایگاه ایران در این نوع گردشگری را در اختیارتان قرار دادیم. فرهنگ غذایی ایران از جمله متفاوت‌ترین و گسترده‌ترین فرهنگ‌های غذایی دنیاست که در استان‌ها و شهرهای مختلف کشورمان دیده می‌شود. ایران با حدود 2500 نوع غذای محلی، یکی از غنی‌ترین کشورهای دنیا در این زمینه محسوب شده و از لحاظ سبک طبخ موادغذایی نیز، پس از  دو کشور چین و روم،   رتبه سوم را دارا می‌باشد. با توجه به این شرایط، ایران قطعا یکی از بهترین مقاصد گردشگری غذا در دنیا به شمار می‌آید، اما متاسفانه به دلایل مختلف، این ظرفیت ایران نیز مانند دیگر بخش‌های آن بلااستفاده مانده و مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. امیدواریم با توسعه اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی و تبلیغات درست و مناسب در جهت معرفی غذاهای بومی ایرانی بتوانیم گردشگران داخلی و خارجی را به سمت این موضوع سوق داده و از فرصت‌های پنهان گردشگری در ایران برای اشتغا‌ل‌زایی و کسب درآمد استفاده نماییم.